Kuruluştan Kurtuluşa Kültür Yolu

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Bursa Valiliği’nin işbirliği ile Kütahya- Bilecik- Bursa-Çanakkale İllerini kapsayan “Kuruluştan Kurtuluşa Kültür Yolu” adlı bir proje hazırlamıştır. Bu projenin amacı, Osmanlı İmparatorluğunun kurulduğu topraklardan başlayarak, Türkiye Cumhuriyetinin kurulması sürecinde büyük önemi olan Çanakkale Savaşlarının yaşandığı Çanakkale’ye kadar olan bölgede bir kültür yolu oluşturmak ve bu güzergâhta bir turizm hareketi yaratarak tarihimizin genç nesillere aktarılmasını sağlamaktır. Bu hedef doğrultusunda ilk olarak 30 Aralık 2008 tarihinde Bursa’da konu ile ilgili bir toplantı yapılmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Sayın İsmet YILMAZ başkanlığında düzenlenen toplantıya Bakanlığımızdan yetkililer ile söz konusu illerin Valileri katılmışlardır. Söz konusu toplantıda Kültür Yolu’nun Kütahya-Domaniç, Bilecik-Söğüt-Osmaneli-Vezirhan, Bursa-İznik, İnegöl, Yenişehir, Karacabey, Çanakkale-Biga, Eceabat, Gelibolu ve Lâpseki’yi içermesi ve bu güzergâhta Bakanlığımız Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü ve Tanıtma Genel Müdürlüğü’nden uzman personel ile detaylı çalışma yapılarak bir çalıştay düzenlemesi kararı alınmıştır.

Toplantıda alınan kararlar doğrultusunda 16–25 Şubat 2009 tarihlerinde söz konusu il ve ilçelerde kapsamlı bir alan incelemesi yapılmıştır. Alan incelemesine Bakanlığımız ilgili Genel Müdürlüklerinden konusunda uzman personel (mimar, arkeolog, sanat tarihçi, şehir plancısı) katılmıştır. Alan incelemesi Osmanlı İmparatorluğunun temellerinin atıldığı Kütahya’nın Domaniç ilçesinden başlayarak, işgalci devletlerin ağır yenilgisiyle sonuçlanan ve Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasına zemin hazırlayan Çanakkale Zaferinin kazanıldığı Çanakkale’de sona ermiştir. Alan incelemesi sırasında adı geçen il ve ilçelerde turistik ve kültürel öğeler yerinde incelenmiş ve yapılması gerekenler tespit edilmiştir. Öncelikle güzergâh üzerinde yer alan cami, medrese, türbe, külliye gibi tarihi eserlerin restorasyonu, bakım-onarımı ve çevre düzenlemesi üzerinde durulmuş, güzergâh üzerinde yer alan halk kültürü değerleri incelenmiş ve bu öğelerin nasıl turistik hale getirilebileceği tartışılmıştır.

Alan incelemesi sonrasında, yapılan tespitler sonucu bir eylem planı oluşturulmuştur. Bu eylem planında güzergâh üzerinde yer alan il ve ilçelerdeki sorunlar, yapılması gerekenler ile sorumlu kurum ve kuruluşlar tek tek belirlenmiştir. Bakanlığımız uzmanları tarafından oluşturulan bu eylem planını ilgili kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör ile tartışmak üzere 01 Temmuz 2009 tarihinde Bursa’da çalıştay düzenlenmiştir.

Çalıştaya; Bursa Valisi, Bilecik Valisi, Çanakkale Valisi, Kütahya Valisi, Bakanlığımız Araştırma ve Eğitim Genel Müdürü, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü ile Tanıtma Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcıları, kaymakamlar, belediye başkanları ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından ve özel sektörden temsilciler katılmıştır.

Çalıştay, Bursa Valisi Sn. Şahabettin HARPUT’un hoş geldiniz konuşması ile başlamış, ardından Araştırma ve Eğitim Genel Müdürü Mahmut EVKURAN’ın bilgilendirme konuşması ile devam etmiştir.16–25 Şubat 2009 tarihlerinde Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü ile Tanıtma Genel Müdürlüğünden katılan uzmanların yaptığı alan incelemesi sırasında elde edilen bulgular ile hazırlanan sunumun izlenmesinin ardından, 4 ilin Valisinden çalışmalar konusundaki görüşleri dinlenmiştir. Daha sonra diğer katılımcılara söz hakkı tanınarak proje ve eylem planı ile ilgili görüşleri alınmıştır. Ardından ilgili kurum ve kuruluşların yükümlülüklerini gösteren eylem tablosunun tartışılmasına geçilmiştir. Tabloda yer alan ilçelerin sorunları ve bu sorunların giderilmesi için yapılması gerekenler o ilin yöneticileri ve diğer sorumlu kuruluşlar ile tek tek tartışılmıştır.

Eylem planında yer alan tedbirlerin yarısı Bakanlığımızın sorumluluğu altında bulunmaktadır. Bu maddelerin bazılarında Bakanlığımız tek sorumlu kuruluş iken geri kalan maddelerde Bakanlığımız paydaş kuruluştur. Bu eylemlerin büyük çoğunluğunu söz konusu güzergâhta yer alan yapıların restorasyonu, çevre düzenlemesi ve bakım onarımı oluşturmaktadır. Bu maddeler Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünün sorumluluğu altında yer almakta iken söz konusu il ve ilçelerde yapılacak olan ev pansiyonculuğu çalışmaları ise Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğünün görev alanına girmektedir.

Güzergâh üzerinde yer alan il ve ilçelerde yapılması gereken eylemler ilgili kurum ve kuruluşlarla resmi yazışmalar ile taahhüde bağlanıp, son haline kavuşturulup, makam onayı ile kurumlara bildirilmiş ve çalışma takvimi başlamıştır.